Sommige situaties lijken zo onwaarschijnlijk dat je denkt dat die nooit zullen gebeuren. Je leest en ziet in de media dat die onvoorstelbare zaken soms toch plaatsvinden. Bijvoorbeeld de situatie dat twee levenspartners als gevolg van eenzelfde ongeval om het leven komen.
Onvoorstelbaar
Je moet er niet aan denken: een verkeersongeval, een vliegtuig dat neerstort of criminele- of terroristische daden, waarbij twee levenspartners gelijktijdig of kort na elkaar komen te overlijden. Niet iedereen zal zich realiseren dat het juridisch grote gevolgen heeft wanneer als gevolg van het incident de ene partner misschien een uur eerder overlijdt dan de andere partner en dus niet gelijktijdig met de andere partner. Voor de nabestaanden zullen de schok en het verdriet centraal staan.
Als professional denken wij er wel aan
Als adviseur is het onze taak om juist wel aan dit soort bijzondere situaties te denken. Wij zijn opgeleid om niet alleen na te denken over wat dagelijks kan gebeuren. Onze taak is het voor onze klanten zekerheid proberen te regelen, ook voor omstandigheden die anders zijn dan onze relaties zelf voor mogelijk hielden.
Wie erft wat?
We nemen een voorbeeld. Maarten en Vera, een jong getrouwd stel heeft samen een woning gekocht. Hiervoor hebben zij een hypotheek afgesloten met een passende overlijdensrisicoverzekering. Zij hebben geen kinderen maar van allebei zijn hun ouders nog wel in leven. Op weg naar hun vakantiebestemming stort hun vliegtuig neer waarbij alle inzittenden om het leven komen. Zij hebben verder niets notarieel, bijvoorbeeld via een testament, laten vastleggen.
De wet bepaalt dat wanneer de volgorde waarin twee personen zijn overleden niet is te achtehalen, gesteld wordt dat beide gelijktijdig zijn overleden. Hebben de levenspartners niets geregeld voor de situatie na hun overlijden, dan zal hun nalatenschap die onder meer bestaat uit de waarde van de woning gelijk worden verdeeld over hun ouders. De overlijdensrisicoverzekering zal tot uitkering komen en die zal als het goed is voldoende zijn om de hypotheekschuld geheel of grotendeels af te lossen. De nalatenschap bestaat dan onder meer uit de waarde van de woning die Maarten en Vera hadden gekocht.
De ouders van Vera en Maarten ontvangen dan beiden de helft van de nalatenschap.
De situatie kan ook anders zijn
Er kan ook sprake zijn van een ernstig verkeersongeval, waarbij bijvoorbeeld Maarten ter plaatse komt te overlijden en Vera een dag later in het ziekenhuis. In die situatie gaat als gevolg van het huwelijk de nalatenschap van Maarten bij diens overlijden over naar Vera. Komt Vera de volgende dag te overlijden dan komt haar hele nalatenschap, dus ook de nalatenschap die zij als gevolg van het overlijden van Maarten heeft ontvangen, toe aan de ouders van Vera. De ouders van Maarten krijgen uit de nalatenschap helemaal niets.
De meeste mensen zullen dit als onredelijk ervaren. De wet is echter zoals die in een arrest van het Gerechtshof Den Haag in 2020 is bevestigd. [1]
Had dit voorkomen kunnen worden?
Het antwoord op bovenstaande vraag is ja. Vera en Maarten hadden bij leven een testament kunnen maken met daarin opgenomen een “rampenclausule”. Via zo’n clausule wordt bereikt dat wanneer de partners kort na elkaar overlijden (zonder kinderen) de nalatenschap wordt gesplitst over beide families.
Het gaat om meer dan alleen de financiering van de woning
Bij de aankoop van een woning is er vaak maar één vraag: komt de financiering rond. Wij begrijpen dat kopers dan geen oog hebben voor andere details. Onze taak is het om met de klant ook in gesprek te gaan over andere, minstens zo belangrijke onderwerpen. Want ook onvoorstelbare zaken gebeuren. Wij doen ons best om in onze adviezen ook daar rekening mee te houden.
[1] https://uitspraken.rechtspraak.nl/details?id=ECLI:NL:GHDHA:2020:891&showbutton=true&keyword=overlijden%2Bechtpaar%2Bkort%2Bna%2Belkaar%2Ben%2Bnalatenschap&idx=2
